पाण्यात पडल्याशिवाय....

"पाण्यात पडल्याशिवाय..."

       एका छोट्याशा खेडेगावात, नदीकाठावर वसलेल्या एका गावातील विश्वासराव नावाचे एक प्रेमळ पण कणखर वडील आणि त्याचा दहा वर्षांचा मुलगा गुड्डू व इतर दोन लहान मुलांसह राहत होते. वडील प्रेमाने मोठ्या मुलाला गुड्डू म्हणायचे.विश्वासराव एक मेहनती शेतकरी होते, जे आपल्या मुलांना जीवनातील प्रत्येक कौशल्य शिकवण्यास उत्सुक होते. गुड्डू हा हुशार, चंचल आणि उत्साही मुलगा होता, पण त्याला एका गोष्टीची प्रचंड भीती वाटायची—पाणी! विशेषतः खोल पाण्याची, मग ती नदी असो वा विहीर.

       गावात विश्वासराव यांच्या शेतात एक खोल विहीर होती, जिथे लोकं पाणी काढायला आणि कधी कधी पोहायला जायचे. विश्वासरावांना माहीती होतं की पोहणं हे जीवनातलं एक महत्त्वाचं कौशल्य आहे, पोहणे येत नसलेली  गुड्डूची आई एक वेळेस त्या विहिरीतून पाणी काढताना पाय घसरून विहिरीत पडली होती, वडिलांनी हे पाहिले आणि त्यांना पोहणे येत असल्यामुळे त्यांनी लगेचच त्या विहिरीत उडी घेऊन गुड्डूच्या आईला वाचवले होते. त्यामुळे त्यांना माहिती होते की पोहता येणे खूप महत्वाचे  आहे. विशेषतः नदीकाठच्या गावात. त्यामुळे एके दिवशी, दुपारच्या वेळी, त्यांनी गुड्डूला विहिरीकडे नेलं.

      "गुड्डू, चल, आज आपण पोहायला शिकणार," विश्वासराव म्हणाले, त्याचा आवाज दृढ पण प्रेमळ होता. गुड्डूने विहिरीच्या काठावरून खोल पाण्याकडे पाहिलं. त्या गडद, थंड पाण्याने त्याचा जीव घाबरला. "नको, आण्णा! मी पडेन, बुडेन! मला खूप भीती वाटते!"  तो वडिलांना आण्णा म्हणायचा. त्याचे हात थरथरत होते, आणि तो मागे सरला.

         विश्वासरावांनी त्याच्या खांद्यावर हात ठेवला आणि हसत म्हणाले, "गुड्डू, पाण्यात पडल्याशिवाय पोहता येत नाही. मला विश्वास आहे तुझ्यावर. तू हे करू शकतोस."

पण गुड्डू घाबरलेला होता. त्याने डोके हलवलं, "नाही, आण्णा, मी नाही पाण्यात जाणार!" त्याचे डोळे भीतीने पाणावले होते. विश्वासरावांना समजलं की गुड्डूला फक्त बोलून समजणार नाही. त्यांनी एक खोल श्वास घेतला आणि अचानक, गुड्डूला विहिरीत लोटून दिलं!

       "आण्णा!" गुड्डू ओरडला, आणि पाण्यात पडताच त्याने हातपाय मारायला सुरुवात केली. पाणी थंड होतं, खोल होतं, आणि गुड्डूचा जीव घाबरला. तो पाण्यावर तरंगण्याचा प्रयत्न करत होता, पण त्याचे हातपाय गोंधळात पडत होते. "आण्णा, मला वाचवा!" तो किंचाळला, त्याचा चेहरा भीतीने पांढरा पडला.

      विश्वासराव विहिरीच्या काठावर उभे राहून शांतपणे म्हणाले, "गुड्डू, शांत हो. हातपाय हळूहळू मार, डोकं वर ठेव, श्वास घे. मी इथेच आहे."

        गुड्डूला वडिलांचा प्रचंड राग आला. "तुम्ही मला का लोटलं? मला मरायचंय होतं का?" तो ओरडला, पाण्यातून बाहेर येण्याचा प्रयत्न करत. त्याच्या मनात राग, भीती आणि गोंधळ यांचं मिश्रण होतं. पण विश्वासराव शांत राहिले. त्यांनी गुड्डूला हात द्यायचा नाही असा निर्णय घेतला होता, कारण त्यांना माहीत होतं की ही भीती गुड्डूने स्वतःच हरवायला हवी.

      "गुड्डू, माझ्याकडे पाहा. हात सरळ पसर, पायांनी हळू पाणी ढकल. तू हे करू शकतोस," विश्वासरावांनी मार्गदर्शन केलं.

       गुड्डूने, नाइलाजाने, वडिलांचं ऐकलं. त्याने हातपाय हळूहळू मारायला सुरुवात केली. प्रथम तो गडबडला, पाणी त्याच्या नाका- तोंडात गेलं, पण हळूहळू त्याला जाणवू लागलं की तो तरंगतोय! त्याचा श्वास हळूहळू स्थिर होत गेला. काही मिनिटांनी, तो विहिरीत हळूहळू पुढे सरकू लागला. त्याच्या चेहऱ्यावर भीती हळूहळू आश्चर्य आणि थोड्या अभिमानात बदलली.

       विश्वासरावांनी हात पुढे करून त्याला विहिरीबाहेर काढलं. गुड्डू ओला चिंब भिजला होता, त्याचे कपडे पाण्याने टपटपत होते. तो काठावर बसला, हांफत, आणि रागाने वडिलांकडे पाहत म्हणाला, "आण्णा, तुम्ही मला असं का लोटलं? मला खूप राग आलाय! मी बुडालो असतो तर?"

       विश्वासराव त्याच्याजवळ बसले, त्याच्या पाठीवर हात ठेवला आणि हसत म्हणाले, "गुड्डू, मला माहीत होतं तू बुडणार नाहीस. मला तुला शिकवायचं होतं की, भीतीवर मात करणं म्हणजे तिला सामोरं जाणं. पाण्यात पडल्याशिवाय पोहता येत नाही, बाळा. आणि पाहा, तू आज पोहायला शिकलास!"

      गुड्डूचा राग हळूहळू शांत झाला. त्याने विचार केला, आणि त्याला जाणवलं की वडिलांमुळे तो खरंच पोहू शकला. त्याच्या चेहऱ्यावर हलकं हास्य आलं. "पण आण्णा, तुम्ही असं परत करू नका, ठीक आहे?" तो हसत म्हणाला. विश्वासराव हसले आणि म्हणाले, "ठीक आहे, आता तूच मला शिकवशील!"

       त्या दिवसापासून, गुड्डूची पाण्याची भीती हळूहळू नाहीशी झाली. तो दररोज विहिरीत पोहायला जाऊ लागला, आणि काही दिवसांत तो पोहण्यात तरबेज झाला. आणि प्रत्येक वेळी, पोहताना, तो आपल्या वडिलांचा तो धडा आठवायचा—पाण्यात पडल्याशिवाय पोहता येत नाही!

      गुड्डूचा राग हा स्वाभाविक होता, पण त्यातून त्याने एक मौल्यवान कौशल्य शिकून घेतलं. ही गोष्ट सांगते की जीवनात भीतीवर मात करण्यासाठी धैर्याने तिचा सामना करणं गरजेचं आहे. विश्वासरावांनी गुड्डूला कठोर पण प्रेमळ मार्गाने शिकवलं की, अपयशाची भीती सोडून प्रयत्न केल्याने यश मिळतं. हा वडीलांनी दिलेला धडा त्याला पुढील आयुष्यभर लक्षात राहिला.