जागतिक मानवतावादी दिन, ज्याला 'वर्ल्ड ह्युमॅनिटेरियन डे' म्हणूनही ओळखले जाते, हा दरवर्षी 19 ऑगस्ट रोजी साजरा केला जाणारा एक आंतरराष्ट्रीय दिवस आहे. हा दिवस मानवतावादी कार्यकर्त्यांना सन्मान देण्यासाठी आणि संकटग्रस्त लोकांच्या मदतीसाठी जागरूकता निर्माण करण्यासाठी समर्पित आहे.
जगभरातील लाखो लोकांना मदत करणाऱ्या या नायकांना ओळखणे आणि त्यांच्या सुरक्षेची हमी देणे हा या दिवसाचा मुख्य उद्देश आहे. आजच्या काळात, जेव्हा संघर्ष, नैसर्गिक आपत्ती आणि हवामान बदलामुळे मानवी संकटे वाढत आहेत, तेव्हा हा दिवस विशेष महत्त्वाचा ठरतो. 2025 मध्ये, या दिवसाची थीम "Strengthening global solidarity and empowering local communities" आहे, जी जागतिक एकजुटीला मजबूत करणे आणि स्थानिक समुदायांना सशक्त करण्यावर केंद्रित आहे.
जागतिक मानवतावादी दिनाची सुरुवात 19 ऑगस्ट 2003 रोजी इराकमधील बगदाद येथील कॅनाल हॉटेलवर झालेल्या बॉम्ब हल्ल्यातून झाली. या हल्ल्यात संयुक्त राष्ट्रांच्या 22 कर्मचाऱ्यांचा मृत्यू झाला, ज्यात इराकसाठी संयुक्त राष्ट्रांचे विशेष प्रतिनिधी सर्जियो व्हिएरा डी मेलो यांचा समावेश होता. या दुःखद घटनेच्या स्मृतीत, संयुक्त राष्ट्रांच्या महासभेने 2008 मध्ये ठराव मंजूर करून 19 ऑगस्टला जागतिक मानवतावादी दिन म्हणून घोषित केले. हा ठराव स्वीडनने प्रायोजित केला होता आणि त्याचा उद्देश मानवतावादी कर्मचाऱ्यांच्या कार्याला मान्यता देणे आणि त्यांच्या सुरक्षेवर भर देणे हा होता.
संयुक्त राष्ट्रांची स्थापना झाल्यापासूनच मानवतावादी मदत हे त्यांच्या कार्याचे एक मुख्य भाग आहे. दुसऱ्या महायुद्धानंतर युरोपमध्ये मदत पुरवण्यापासून ते आजच्या संघर्ष आणि आपत्तींमध्ये मदत करण्यापर्यंत, संयुक्त राष्ट्रांनी जगभरात करोडो लोकांना मदत केली आहे. 2003 च्या घटनेनंतर, मानवतावादी कर्मचाऱ्यांवरील हल्ले वाढले आहेत. 2024 मध्ये, 380 हून अधिक कर्मचारी मारले गेले, जखमी झाले किंवा अपहरित झाले, आणि 2025 मध्ये हे प्रमाण आणखी वाढण्याची शक्यता आहे.
महत्त्व
जागतिक मानवतावादी दिनाचे महत्त्व हे मानवतावादी कर्मचाऱ्यांच्या त्याग आणि समर्पणाला ओळखण्यात आहे. हे कर्मचारी युद्ध, नैसर्गिक आपत्ती, साथीचे रोग आणि इतर संकटांमध्ये जोखीम घेऊन लाखो लोकांना मदत करतात. हा दिवस त्यांच्या सुरक्षेच्या मुद्द्यावर प्रकाश टाकतो आणि आंतरराष्ट्रीय मानवतावादी कायद्याचे पालन करण्याची मागणी करतो. आजच्या जगात, 300 दशलक्षांहून अधिक लोक मानवतावादी मदतीवर अवलंबून आहेत, पण निधीची कमतरता (2024 मध्ये केवळ 35% निधी मिळाला) आणि हल्ल्यांमुळे ही मदत अडथळ्यात येते.
हा दिवस जागतिक एकजुटीचे प्रतीक आहे, ज्यात स्थानिक समुदायांना सशक्त करण्यावर भर दिला जातो. 2025 च्या थीमप्रमाणे, जागतिक एकता आणि स्थानिक पातळीवर मदत वाढवणे हे महत्त्वाचे आहे. याशिवाय, हा दिवस नागरिकांना मदत करण्यासाठी प्रेरित करतो आणि सरकारांना जबाबदारीची आठवण करून देतो.
उत्सव आणि उपक्रम.
जागतिक मानवतावादी दिन जगभरात विविध कार्यक्रमांद्वारे साजरा केला जातो. संयुक्त राष्ट्रांच्या कार्यालयात स्मृती कार्यक्रम आयोजित केले जातात, ज्यात मृत कर्मचाऱ्यांना श्रद्धांजली वाहिली जाते. 2025 मध्ये, जिनेव्हा येथे 19 ऑगस्टला एक कार्यक्रम होणार आहे, ज्यात मृतांच्या स्मृतीत आणि जिवंत कर्मचाऱ्यांना सन्मान दिला जाईल.
मुख्य उपक्रमांमध्ये सोशल मीडियावर #ActForHumanity मोहीम चालवणे समाविष्ट आहे, जी 2024 मध्ये सुरू झाली आणि 2025 मध्ये चालू राहील. या मोहिमेद्वारे, लोकांना व्हिडिओ शेअर करणे, मदत निधी गोळा करणे आणि समुदायांना जागृत करण्याचे आवाहन केले जाते. एनजीओ आणि संस्था निबंध स्पर्धा, वेबिनार आणि मदत अभियान आयोजित करतात.
उदाहरणार्थ, गाझामध्ये पोलियो लसीकरण अभियानासारखे प्रयत्न हायलाइट केले जातात.
भारतातही हा दिवस शाळा, महाविद्यालये आणि सामाजिक संस्थांमध्ये साजरा केला जातो, ज्यात मानवतावादी मूल्यांवर चर्चा होते.
जागतिक मानवतावादी दिनाशी संबंधित काही उद्धरणे:
1)- "जर आम्ही जीवन वाचवणाऱ्या लोकांना संरक्षण देऊ शकलो नाही, तर हे आमच्याबद्दल काय सांगते? जर हे चालू राहिले तर आम्ही केवळ एक यंत्रणा नव्हे तर आमची मानवता गमावू शकतो." (संयुक्त राष्ट्रांच्या संदेशातून)
2)- "मानवतावादी कृती: भूतकाळ आणि भविष्य" (2023 ची थीम, जी समर्पण आणि धैर्याची आठवण करून देते)
3)- "राष्ट्रीय सहमती असणे आवश्यक आहे. आम्ही धार्मिक आणि सांप्रदायिक गटांना प्रत्येक विचार देण्याशिवाय विधान करू शकत नाही." (संबंधित संदर्भात)
ही उद्धरणे आजही प्रासंगिक आहेत आणि लोकांना प्रेरित करतात.
जागतिक मानवतावादी दिन हा केवळ एक उत्सव नसून, मानवतेच्या मूल्यांना जिवंत ठेवण्याचा प्रयत्न आहे. 2025 मध्ये, 19 ऑगस्ट रोजी हा दिवस साजरा करताना, प्रत्येकाने मदत करण्याची शपथ घ्यावी आणि जागतिक एकजुटीला मजबूत करावे. अशा प्रकारे, आम्ही एक सुरक्षित आणि न्यायपूर्ण जग निर्माण करू शकतो, ज्यात मानवतावादी कर्मचारी निर्भयपणे कार्य करू शकतील.
कोणत्याही टिप्पण्‍या नाहीत:
टिप्पणी पोस्ट करा